Ο στόχος της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης είναι να βελτιώσει την ικανότητα οργάνωσης και επεξεργασίας των αισθητηριακών πληροφοριών που δέχονται αυτά τα παιδιά από το Κεντρικό Νευρικό τους Σύστημα.

Οι αισθητηριακές πληροφορίες προέρχονται είτε από το περιβάλλον (αίσθηση αφής, ακοής, όρασης, όσφρησης, γεύσης) είτε από το σώμα (ιδιοδεκτική και αιθουσαία αίσθηση).

Η βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας αποτελεί τη βάση για την αυτονομία των παιδιών αυτών και την ομαλή συμμετοχή τους σε καθημερινές δραστηριότητες, στο παιχνίδι και στις σχολικές δραστηριότητες.

Οι διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας αρκετά συχνά συναντιούνται σε παιδιά:

Συμπτώματα διαταραχής αισθητηριακής επεξεργασίας που μπορεί να ανησυχήσουν τους γονείς είναι:

• Υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε απτικά ερεθίσματα ή στην κίνηση (π.χ. άρνηση να φοράει ρούχα με συγκεκριμένες υφές, να πλύνει δόντια, να του κόψουν τα μαλλιά, ζαλίζεται εύκολα ή δε ζαλίζεται καθόλου, φοβάται τις πτώσεις, τις σκάλες, αποφεύγει την παιδική χαρά ή χρειάζεται ενθάρρυνση στην έναρξη κινητικών δραστηριοτήτων).
• Υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε ήχους, οπτικά ερεθίσματα, γεύσεις ή οσμές (π.χ. μπορεί να κλείνει τα αυτιά ή τα μάτια του, να είναι επιλεκτικό στο φαγητό ή να μη αντιλαμβάνεται καθόλου κάποια αισθητηριακά ερεθίσματα).
• Αναζήτηση κάποιων αισθήσεων (π.χ. να παίζει με τις λάσπες, να βάζει μη φαγώσιμα πράγματα στο στόμα, να αναζητά συνεχώς την κίνηση).
• Φτωχή αισθητηριακή διάκριση (π.χ. δείχνει να μην καταλαβαίνει τι κρατάει εκτός κι αν το κοιτάξει ή δεν αισθάνεται όταν το σώμα του αποκλίνει από τη σωστή στάση).
• Ασύνηθες χαμηλό ή υψηλό επίπεδο διέγερσης (π.χ. το παιδί βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση ή κινείται αργά, κουράζεται εύκολα και δε δείχνει κανένα ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω του).
• Προβλήματα στη στάση του σώματος και στο συντονισμό (είναι αδέξιο, απρόσεκτο ή επιρρεπές σε ατυχήματα).

Η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης στον εαυτό μας και τους άλλους και η δημιουργική έκφραση του εαυτού είναι θεμελιώδεις ιδέες αυτής της κινητικής προσέγγισης.

Έτσι, διαμορφώνονται δύο ειδών βασικοί στόχοι:

Η Επίγνωση του εαυτού
Αυτή κατακτάται μέσω κινητικών εμπειριών που βοηθούν το άτομο να συγκεντρωθεί στο τι συμβαίνει στο σώμα του, που το βοηθούν να αναπτύξει την ικανότητα να «ακούει» το σώμα του μέσω της αφής και των εσωτερικών σωματικών αισθήσεων αντί να το αντιλαμβάνεται μέσω της οπτικής εικόνας και της σκέψης, στα οποία είμαστε συνηθισμένοι.

Το παραπάνω βοηθά στη μείωση της αυτοκριτικής και επιτρέπει στο άτομο να αναπτυχθεί όσον αφορά την αυτοπεποίθησή του σε σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο.

Η Επίγνωση των άλλων
Ως επόμενο βήμα το άτομο αρχίζει να μαθαίνει να κινείται μέσα στο περιβάλλον και να αλληλεπιδρά με τους άλλους, με τρόπους που υποστηρίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη εμπιστοσύνης και τη δημιουργία θετικών σχέσεων.

Οι κινητικές αυτές εμπειρίες υποστηρίζουν το άτομο κατάλληλα και το ενθαρρύνουν να εξερευνήσει τη μοναδικότητα και τη δημιουργικότητά του μέσα από κοινές κινητικές δραστηριότητες.

Μέσω της ανταλλαγής καρτών στοχεύει στην ανάπτυξη και ενίσχυση της επικοινωνίας δίνοντας την πρωτοβουλία και το εναρκτήριο βήμα στο παιδί.

Αποτελείται από έξι στάδια με συγκεκριμένες και πολύ δομημένες στρατηγικές για την κατάκτηση των απαραίτητων δεξιοτήτων για την επικοινωνία.

Παρά την απλότητα που το διακρίνει, θα πρέπει να ακολουθούνται οι συγκεκριμένοι κανόνες του προκειμένου να φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Η συχνά εκφραζόμενη ανησυχία ότι η χρήση της εναλλαγής καρτών θα «βολέψει» το παιδί, το οποίο κατόπιν δεν θα αναπτύξει ομιλία, διαψεύδεται τόσο από την κλινική εμπειρία όσο και από τη δημοσιευμένη βιβλιογραφία.

Αφενός, η χρήση του PECS παρέχει ένα τρόπο επικοινωνίας στο άτομο μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης των δευτερογενών προβληματικών συμπεριφορών των ΔΑΦ, που συχνά συνιστούν λανθασμένο τρόπο επικοινωνίας.

Αφετέρου, έχει δειχθεί στις μελέτες ότι η χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη ομιλίας και γλώσσας στα άτομα εκείνα όπου έχουν πληρωθεί τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα της ανάπτυξης της γλώσσας.

Σχετική παραπομπή www.pecs.com

Αρχικά απαιτείται η συλλογή λεπτομερούς αισθητηριακού ιστορικού από το οποίο προκύπτει ο βαθμός και το εύρος των αισθητηριακών δυσκολιών.

Η συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδος περιλαμβάνεται στο θεραπευτικό πρόγραμμα του παιδιού και απαιτεί την εκπαίδευση των γονέων ή των ατόμων που φροντίζουν τα παιδιά, για την ολοκληρωμένη εφαρμογή της.

Το πρώτο βήμα περιλαμβάνει έντονες πιέσεις, με την ειδική βούρτσα της Wilbarger, στα άνω άκρα και στα χέρια,  στα κάτω άκρα και στα πόδια και στη πλάτη.

Η χρήση της βούρτσας γίνεται με έναν αργό και μεθοδικό τρόπο ώστε να δίνεται κατάλληλη βαθιά πίεση σε μια ευρεία περιοχή του δέρματος του σώματος.

Στη συνέχεια το παιδί λαμβάνει απαλές συμπιέσεις στους ώμους, στους αγκώνες, στους καρπούς και στα δάχτυλα, στους γοφούς, στα γόνατα και στους αστραγάλους και στο στέρνο.

Αυτές οι συμπιέσεις παρέχουν κατάλληλη ιδιοδεκτική εισροή.

Προσοχή: Δε βουρτσίζονται ποτέ το στομάχι και το πρόσωπο.

Να θυμάστε ότι:

• Η εφαρμογή της συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου απαιτεί την εκπαίδευση και την επίβλεψη από θεραπευτές με μεγάλη εμπειρία στη θεραπεία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης.
• Μπορείτε να κάνετε την βούρτσα πάνω από τα ρούχα του παιδιού αν το παιδί δεν νοιώθει άνετα με την άμεση επαφή με το δέρμα του αλλά θα πρέπει να ασκήσετε περισσότερη δύναμη.
• Πρέπει να είστε τυπικοί με τις ώρες και να τις καταγράφετε.
• Αυτή η ρουτίνα δεν θα σας πάρει παραπάνω από 3 λεπτά κάθε φορά.
• Χρησιμοποιήστε την σωστή βούρτσα που θα προμηθευτείτε από τον εργοθεραπευτή σας. Φυλάξτε την σε μια πλαστική σακούλα και αλλάξτε την όταν γίνει σκληρή ή άγρια.
• Κάνετε αυτή την τεχνική για μια περίοδο 2-3 εβδομάδων, κάθε 2 ώρες. Καταγράψτε τυχόν αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού και αναφέρετε τις στον εργοθεραπευτή σας. Μετά το πέρας των 2-3 εβδομάδων ίσως είναι χρήσιμο να το συνεχίσετε 2-3 φορές την ημέρα.
• Ορισμένα παιδιά το βρίσκουν ευχάριστη την όλη διαδικασία και άλλα θέλουν τον χρόνο τους για να το συνηθίσουν.

Εφαρμόζεται σε παιδιά που:

• θυμώνουν υπερβολικά όταν το αγγίζουν,
• αποφεύγουν το κόψιμο των νυχιών και των μαλλιών,
• αποφεύγουν ή αναζητούν τα αγγίγματα από άλλους (φιλιά, αγκαλιές),
• αποφεύγουν καινούρια ρούχα ή κάποιες υφές τους (ετικέτες, ραφές, μακρυμάνικα ρούχα),
• αποφεύγουν να αγγίζουν αντικείμενα με τα χέρια όπως λάσπη, πλαστελίνη, αφρός,
• αποφεύγουν ή θέλουν να περπατούν ξυπόλυτα.

Ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος;
Ο στόχος του προγράμματος είναι να μειώσει ή να εξαφανίσει εντελώς τις αμυντικές αντιδράσεις του παιδιού σε ακίνδυνα ερεθίσματα. Συνήθως τα θετικά αποτελέσματα γίνονται αισθητά μέσα στις πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του Therapressure.

Σε ποιες ηλικίες παιδιών εφαρμόζεται;
Το πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί από τους πρώτους μήνες ζωής ενός παιδιού, μέχρι και την ενηλικίωση. Εφαρμόζεται με την ίδια  μορφή και σε ενήλικες με αντίστοιχες δυσκολίες
Εάν το παιδί σας παρουσιάζει ένα ή περισσότερα προβλήματα καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν αναπτυξιακό παιδίατρο ή την συμβουλή ενός εργοθεραπευτή.

(*) Η αισθητηριακή αμυντικότητα είναι μία ομάδα συμπτωμάτων τα οποία έχουν σχέση με αρνητικές ή αμυντικές αντιδράσεις του ατόμου σε ακίνδυνα ερεθίσματα προς ένα ή περισσότερα αισθητηριακά συστήματα.

Πηγή- Βιβλιογραφία: 
– Bundy, A.C., Lane, S.J., Myrray, E.A. (2002). Sensory Integration: Theory and Practice (2nd ed). Philadelphia: F.A.Davis
– Ellen Yack, Shirley Sutton, Paula Aquilla (1998). Building Bridges Through Sensory Integration. Future Horizons
– Ellen Yack, Shirley Sutton, Paula Aquilla (2003). Building Bridges Through Sensory Integration
– Wilbarger P & Wilbarger J (1991). Sensory Defensiveness in children 2-12: An Intervention Guide for Parents and other Caretaker. Santa Barbara California: Avanti Educational Programs.

Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται σε αίθουσα με εξειδικευμένο εξοπλισμό αισθητηριακής ολοκλήρωσης, ακόμα και για μεγαλύτερα παιδιά.

Μάθε περισσότερα για την αισθητηριακή ολοκλήρωση.

Eντατική αλληλεπίδραση - Ιntensive interaction
Το Πρόγραμμα Εντατικής Αλληλεπίδρασης είναι μια προσέγγιση στην οποία ο ειδικός είναι η βασική εκπαιδευτική πηγή καθώς χρησιμοποιώντας τις εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα του σώματος, εμπλέκει τον εκπαιδευόμενο σε μια εξελικτική ακολουθία δραστηριοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Οι δραστηριότητες αυτές παρέχουν στο άτομο με επικοινωνιακές και μαθησιακές δυσκολίες τη δυνατότητα να κατακτήσει τις προ – γλωσσικές δεξιότητες της επικοινωνίας, όπως είναι η αλληλεπίδραση με τους άλλους, η εναλλαγή σειράς , η χρήση και κατανόηση της βλεμματικής επαφής, η χρήση και κατανόηση των εκφράσεων του προσώπου και το μοίρασμα της προσοχής.

Η προσέγγιση αυτή λειτουργεί με τη σταδιακή ευχάριστη και χαλαρή ανάπτυξη ακολουθιών αλληλεπίδρασης μεταξύ του εταίρου αλληλεπίδρασης και το πρόσωπο που κάνει τη μάθηση.

Αυτές οι ακολουθίες αλληλεπίδρασης επαναλαμβάνονται συχνά και σιγά-σιγά αυξάνονται σε διάρκεια, πολυπλοκότητα και εξειδίκευση. Το ύφος των εκπαιδευτικών είναι χαλαρό και μη καθοδηγητικό.

Κατά τις συνεδρίες και οι δύο συμμετέχοντες θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι και το κίνητρο να είναι η απόλαυση των δραστηριοτήτων. Μια συνεδρία μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυναμική, με πολλές λεκτικοποιήσεις, μερικές φορές με διασκεδαστικές φυσικές επαφές (σωματικό παιχνίδι) αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι αργή και ήσυχη.

Ενημερωτικό Εγχειρίδιο Εντατικής Αλληλεπίδρασης
Πληροφορίες

Επομένως, τα εργαλεία που βασίζονται στον ήχο χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν την αισθητηριακή επεξεργασία και ολοκλήρωση – ενισχύοντας σε τελική ανάλυση τη λειτουργικότητα.

Η Θεραπευτική Ακρόαση δεν αφορά μόνο τα αυτιά μας αλλά ενσωματώνει ολόκληρο το σώμα χρησιμοποιώντας μία ποικιλία από αισθητικοκινητικές στρατηγικές παρέμβασης.

Ο συνδυασμός της Θεραπευτικής Ακρόασης και της παραδοσιακής θεραπείας μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ταχύτητα με την οποία γίνονται οι αλλαγές στο παιδί.

Κάθε άτομο είναι «καλωδιωμένο» με έναν μοναδικό τρόπο. Γι’ αυτό το λόγο, τα προγράμματα της Θεραπευτικής Ακρόασης σχεδιάζονται με συγκεκριμένη μουσική κάθε φορά, ανάλογα με της εξατομικευμένες ανάγκες του παιδιού και προσαρμόζονται για να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

«Ο γιος μου έχει αρχίσει να αλληλεπιδρά με τους συμμαθητές του και μιλάει για τους φίλους του τώρα. Η δασκάλα του είπε πως συνήθιζε να αποφεύγει την παιδική χαρά, μακριά από τα υπόλοιπα παιδιά. Τώρα παίζει με όλους».

Ακόμα και μικρές αλλαγές μπορεί να κάνουν μεγάλη διαφορά στη ζωή ενός παιδιού.

Η Θεραπευτική Ακρόαση είναι ένα άκρως αποτελεσματικό και εξατομικευμένο εργαλείο το οποίο παρέχεται από εξειδικευμένους θεραπευτές.

Στηρίζεται στη δομημένη διδασκαλία και στη δόμηση του φυσικού περιβάλλοντος, του καθημερινού προγράμματος, των δραστηριοτήτων και του υλικού και στη χρήση οπτικών συνθημάτων για την ενίσχυση της επικοινωνίας.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο, ανάλογο του αναπτυξιακού επιπέδου του παιδιού και ενσωματώνει συμπεριφορικές και γνωστικές τεχνικές για την προώθηση της επικοινωνίας και της κοινωνικότητας .

Μπορεί να εφαρμοστεί για δόμηση του σχολικού περιβάλλοντος αλλά και στο σπίτι.

Τι είναι η δομημένη διδασκαλία:
Η δομημένη διδασκαλία είναι μια στρατηγική που αναπτύχθηκε για διδασκαλία παιδιών με αυτισμό σε περιβάλλον τάξης, για να τα βοηθήσει να κατανοήσουν τι αναμένεται και πώς να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σ’ αυτό.

Βελτιώνεται έτσι η συμπεριφορά τους , δημιουργώντας κατάλληλα και κατανοητά περιβάλλοντα  που δεν προκαλούν άγχος και ανησυχία.

Όλες οι σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι το δομημένο ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει το πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα σε νεαρά παιδιά με αυτισμό. Αυτά τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα  παρέχουν το είδος και την ποσότητα σαφήνειας και προβλεψιμότητας που χρειάζονται τα παιδιά αυτά για να ενισχυθεί η ανάπτυξή τους.  

Όταν τους παρέχουμε δομή, τα βοηθάμε να οργανωθούν και να ανταποκριθούν καλύτερα στο περιβάλλον τους. Τα είδη δομής που ενσωματώνει το TEACCH είναι:
Α) Φυσική οργάνωση: Η φυσική διάταξη της τάξης είναι πολύ σημαντική. Η χρήση οπτικά ξεκάθαρων περιοχών και ορίων για συγκεκριμένες δραστηριότητες βοηθά τα παιδιά να αντιληφθούν καλύτερα το περιβάλλον.
Ένα ξεκάθαρα οργανωμένο δωμάτιο τονίζει τις συγκεκριμένες δραστηριότητες

Β) Ημερήσιο πρόγραμμα: Είναι το ημερήσιο εξατομικευμένο πλάνο του παιδιού που το ενημερώνει για τις δραστηριότητες της ημέρας του. Τον ενημερώνει για το τι πρόκειται να συμβεί, καθώς και την σειρά με την οποία πρόκειται να συμβεί, με τρόπο που να μπορούν να το δουν και να το κατανοήσουν.
Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αλλάζουν δραστηριότητες και δεν παραμένουν προσκολλημένα σε μια ρουτίνα. Τους βοηθάει επίσης να προβλέπουν γεγονότα και να είναι διαρκώς ενήμερα για το τι θα κάνουν παρακάτω, μειώνοντας έτσι το άγχος που προέρχεται από το να μην γνωρίζουν τι να περιμένουν και πότε να το περιμένουν.

Γ) Σύστημα εργασίας: Αποτελεί τον τρόπο οργάνωσης μιας δραστηριότητας στο σχολείο ή στο σπίτι. Πληροφορεί τους μαθητές τι να κάνουν όταν βρίσκονται στους ανεξάρτητους χώρους εργασίας χωρίς επίβλεψη από τον θεραπευτή.
Τα ατομικά αυτά συστήματα εργασίας μεταφέρουν 4 ειδών πληροφορίες:
1. Ποια εργασία πρέπει να κάνουν
2. Πόση είναι αυτή η εργασία
3. Πως θα καταλάβουν ότι τελείωσαν
4. Τι θα συμβεί μετά την ολοκλήρωσή της

Ανάλογα με το λειτουργικό επίπεδο του παιδιού μετατρέπουμε και το σύστημα εργασίας π.χ. ένα υψηλά λειτουργικό παιδί μπορεί να έχει ένα γραπτό σύστημα εργασίας ενώ για ένα χαμηλότερα λειτουργικό παιδί μπορεί να χρησιμοποιηθούν εικόνες, σύμβολα, χρώματα, αντικείμενα κτλ.

Δ) Οπτική δομή: Είναι πολύ σημαντική και μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους όπως, οπτική σαφήνεια (διακριτά υλικά, ξεκάθαρα καθήκοντα), οπτική οργάνωση(οργάνωση των υλικών για αποτελεσματικότερη επεξεργασία πληροφοριών) και οπτικές οδηγίες (οπτική αναπαράσταση του πως πρέπει να γίνει κάτι)

Ενώ οι στοματοπροσωπικές προσεγγίσεις για παιδιά με νευρολογικά προβλήματα στοχεύουν κυρίως σε δυσλειτουργική σίτιση, πρόσφατες κλινικές μελέτες με παιδιά που παρουσιάζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση ή/ και δυσλειτουργία αισθητηριακής επεξεργασίας έδειξαν πως υπάρχει μία σοβαρή συσχέτιση μεταξύ στοματοπροσωπικής και αναπνευστικής δυσλειτουργίας με πολλά και διάφορα προβλήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης και αισθητικοκινητικά προβλήματα.

Τέλος δίνει στρατηγικές για γραπτή αναφορά αυτών των δυσκολιών και καθοδήγηση για την ανάπτυξη προγραμμάτων θεραπείας.
Πηγή: pedin.gr

H γιόγκα μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό το παιδί να ηρεμήσει, να συγκεντρωθεί και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.

Παύει να είναι τρωτό και αβέβαιο για τις ικανότητές του, αυτοπειθαρχείται και αντιμετωπίζει ευκολότερα τα προβλήματα που του παρουσιάζονται. 

Tι προσφέρει η παιδική γιόγκα

• Ένα υγιές σώμα. H γιόγκα είναι μια δυναμική τεχνική που βοηθά το παιδί να κινεί το σώμα του με τέτοιο τρόπο ώστε να αισθάνεται όμορφα. Πολλές ασκήσεις έχουν προέλθει από στάσεις ζώων και φέρουν τις αντίστοιχες ονομασίες.
  Tα παιδιά τις λατρεύουν και θέλουν να τις μιμηθούν, αφού όχι μόνο διασκεδάζουν, αλλά γυμνάζουν κυρίως τη σπονδυλική στήλη, που σε μικρές ηλικίες είναι ευάλωτη στη σκολίωση, στη λόρδωση και στην κύφωση. Bοηθά τα παιδιά με άσθμα, αφού διευρύνει την αναπνοή και τονώνει τους θωρακικούς μυς.
  
  Eίναι ιδανική για την παιδική παχυσαρκία, επειδή ισορροπεί τη λειτουργία των αδένων και την πέψη. Συμβάλλει στην αντιμετώπιση του συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα, διεγείροντας και τονώνοντας το νευρικό σύστημα και βελτιώνοντας τη συγκέντρωση, με ειδικές ασκήσεις απλού διαλογισμού.
  
  Σε ένα φυσιολογικό παιδί η γιόγκα κάνει το σώμα του περισσότερο ανθεκτικό και του δίνει μεγάλη ευλυγισία, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο κίνδυνος των ατυχημάτων (σπασίματα, στραμπουλήγματα, θλάσεις).
   
• Aντιμετώπιση του στρες. Σήμερα τα παιδιά ζουν κάτω από συνθήκες υπερβολικής πίεσης. Έχουν φορτωμένο σχολικό πρόγραμμα, πιέζονται να διαβάσουν στο σπίτι, αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό στο σχολείο.
  Aυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες εντάσεις στο σώμα και στην ψυχή των παιδιών και έτσι παύουν να αναπνέουν σωστά. O άνθρωπος όταν γεννιέται αναπνέει σωστά.
  
  Tο παιδί συμμετέχει άθελά του στους τρελούς ρυθμούς του περιβάλλοντος και αυτό επηρεάζει άμεσα την αναπνοή του. Tο πρώτο πράγμα που κάνει η γιόγκα είναι να ξαναμάθει το παιδί να αναπνέει σωστά, ώστε να ξαναβρεί την εσωτερική του γαλήνη.
  
  Mαθαίνει να συντονίζει την αναπνοή με την κίνηση και να ηρεμεί το νευρικό του σύστημα.
   
• Συγκέντρωση. Πολλοί νομίζουν ότι το παιδί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί. Aυτό είναι λάθος. Tο παιδί συγκεντρώνεται, αλλά όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Mέσα από τη γιόγκα μαθαίνει να κατευθύνει τη σκέψη του σε ένα συγκεκριμένο πράγμα που του υποδεικνύει ο δάσκαλος.
  
  Mπορεί να είναι ο χτύπος της καρδιάς του ή τα δάχτυλα των χεριών του, η διήγηση ενός όμορφου παραμυθιού ή το άκουσμα μιας όμορφης μελωδίας. Έτσι, σχεδόν ασυνείδητα, μαθαίνει σιγά-σιγά να συγκεντρώνεται.
   
• Aπόκτηση αυτοπεποίθησης. H γιόγκα δεν είναι μια ανταγωνιστική δραστηριότητα, όπως τα σπορ που απαιτούν να ξεπεράσεις και τον εαυτό σου και κυρίως τον άλλον.
  H ανταγωνιστικότητα αυτή της δυτικής άσκησης εγγράφεται στο ανθρώπινο σώμα. H γιόγκα, σαν γνήσιο «παιδί» της Aνατολής, θέλει να απελευθερώσει το σώμα και την ενέργειά του με τις ήπιες τεχνικές που μαθαίνουν την αυτοπειθαρχία χωρίς την καταπίεση των ρεκόρ.
  
  Για τα παιδιά, αυτό είναι εξαιρετικά καλό, αφού τα μαθαίνει να κυριαρχούν στο σώμα τους, χωρίς να συγκρίνονται με άλλους. Aυτή η επιτυχία τα κάνει να νιώθουν αυτοεκτίμηση, σεβασμό για τον εαυτό τους και τους άλλους. 
   
• Πώς είναι μια τάξη παιδικής γιόγκα
  Bασικά είναι διασκεδαστική. Tα παιδιά παριστάνουν το σκύλο, τη γάτα, το λιοντάρι, το περιστέρι και ένα σωρό άλλα ζώα και πτηνά. Mουγκρίζουν σαν την αγελάδα, νιαουρίζουν σαν τη γάτα, πετούν σαν τα πουλιά.
  
  Γελούν και ιδρώνουν χωρίς να πιέζονται. Οι ασκήσεις μπορούν να συνοδεύονται από παραμύθια ή τραγούδια που αυξάνουν το ενδιαφέρον των παιδιών γι’ αυτό που κάνουν.
  
  Mαζί με τις στάσεις της γιόγκα, τα παιδιά κάνουν απλές αναπνευστικές ασκήσεις. Oι εκπνοές και οι εισπνοές μπορεί να συνοδεύονται από ήχους που ηρεμούν και χαλαρώνουν τα παιδιά.
  
  Oι αναπνευστικές ασκήσεις αυξάνουν το εύρος της αναπνοής και τονώνουν τις κυψελίδες των πνευμόνων. Στις ασκήσεις συγκέντρωσης τα παιδιά συγκεντρώνονται σε πράγματα, παιχνίδια, μέλη του σώματος ή καταστάσεις που ορίζει ο δάσκαλος και μέσα από την ολιγόλεπτη σιωπή εκπαιδεύονται σιγά-σιγά να συγκεντρώνονται, να σιωπούν και να ακούν.

Kάντε γιόγκα με το παιδί σας
Aν και η παιδική γιόγκα είναι μια θαυμάσια άσκηση για τα παιδιά, δεν είναι εύκολο να τη βρεις. Μπορείτε όμως να κάνετε γιόγκα μαζί του.

Mπείτε στο Ίντερνετ και παραγγείλτε μια βιντεοταινία ή ένα βιβλίο από το www.amazon.com, που διαθέτει πολύ μεγάλη ποικιλία.

Aν πάλι δεν γνωρίζετε αγγλικά, αγοράστε το μοναδικό και εξαιρετικό βιβλίο «Παιδική Γιόγκα» που κυκλοφορεί στην Eλλάδα, γραμμένο από την αείμνηστη και πρωτοπόρο στην Eλλάδα δασκάλα της γιόγκα Aγάπη Eυαγγελίδη, που το έγραψε το 1978, και ξεκινήστε αύριο κιόλας.